PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thuý, Bộ môn Nhi – Trường Đại học Y Hà Nội cho hay, hậu COVID-19 có ảnh hưởng chức năng hô hấp của t.rẻ e.m.
Vấn đề là mức độ ra sao và làm thế nào để phát hiện ra những ảnh hưởng này?
Hơn 2 tuần sau khi âm tính SARS-CoV-2, b.é g.ái 10 t.uổi bất ngờ ho nhiều, thở hụt hơi, phổi thông khí kém, kết quả chụp CT thấy hình ảnh viêm phổi, phải nhập viện điều trị ngay.
Bé được mẹ đưa đến khám tại một bệnh viện tư nhân ở Phú Thọ sau khi có kết quả âm tính SARS-CoV-2 được 15 ngày. Suốt 2 tuần khi đã khỏi bệnh, bé không còn bất kì triệu chứng nào như ho, sốt,… Tuy nhiên cách 2 ngày vào viện bé xuất hiện ho khan nhiều, không có đờm, không đau ngực, gia đình đã đưa bé đến bệnh viện khám.
Bác sĩ tư vấn bé cần nhập viện điều trị vì bé thở hụt hơi, phổi thông khí kém, kết quả chụp cắt lớp vi tính ngực cho thấy hình ảnh viêm phổi. Kết quả khám của bé khiến gia đình bất ngờ vì sau khi khỏi bé không hề có biểu hiện bất thường nào của sức khoẻ trong 15 ngày.
Hậu COVID-19 ở trẻ chủ yếu liên quan đường hô hấp
Hội chứng hậu COVID-19 phổ biến nhất ở t.rẻ e.m đa phần liên quan đến đường hô hấp, như ho nhiều, ho kéo dài, cảm giác nặng ngực, hụt hơi, khó thở.
PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thuý chia sẻ, trong lần khám hậu COVID-19 gần đây cho gần 20 trường hợp nhận thấy, hậu COVID-19 có ảnh hưởng chức năng hô hấp của t.rẻ e.m. “Có 30% có tổn thương phổi ở mức độ nhẹ” – BS Thuý nói.
Vấn đề là mức độ ảnh hưởng ra sao và làm sao để phát hiện ra được những ảnh hưởng này?
Theo lời khuyên của BS. Thuý, bố mẹ phải quan sát xem trẻ có mệt không? Trẻ leo cầu thang có mệt hay hụt hơi hay không hoặc trẻ ít chạy nhảy, thở hổn hển? Không đợi đến khi trẻ tiến triển nặng, khó thở rồi mới đi khám.
Nếu trẻ có những dấu hiệu bất thường kể trên, bác sĩ sẽ chỉ định chụp tim phổi, đo chức năng hô hấp đối với trường hợp có nguy cơ. Tuy nhiên, việc đo chức năng hô hấp chỉ thực hiện được với trẻ từ 6 t.uổi trở lên, vì các bé này mới có sự phối hợp với nhân viên y tế. Còn trẻ nhỏ chỉ chụp đơn thuần, nếu có bất thường có thể chụp CT để xác định tổn thương ở mức độ nào.
Những trẻ có tổn thương phổi thực sự sẽ có những xử trí khác nhau tuỳ theo mức độ nặng – nhẹ. Trẻ lớn trên 12 t.uổi có thể được tập những bài tập như người lớn; trẻ nhỏ tập phục hồi chức năng nhẹ nhàng như thổi bóng, tập tăng dần cường độ…
Trẻ cần tiếp tục vệ sinh mũi họng hàng ngày, khuyến khích trẻ đi bộ, tập thể dục nhẹ nhàng để thích nghi dần vì thường hậu COVID-19 ở trẻ không nặng – chuyên gia Nhi khoa khuyến cáo.
Trẻ tiêm vaccine có mắc Covid-19 nữa không?
Giống như người lớn, trẻ đã tiêm vaccine phòng Covid-19 vẫn có thể mắc bệnh. Song việc tiêm giúp giảm nguy cơ tiến triển nặng, nguy cơ t.ử v.ong, có thể giúp ngăn chặn các biến thể khác xuất hiện.
PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết trong lịch sử tiêm chủng, không một vaccine nào đạt hiệu quả bảo vệ 100%. Điều này cũng đúng với vaccine phòng Covid-19. Đến nay, Việt Nam đã tiêm được hơn 81 triệu liều. Hiệu quả mà vaccine Covid-19 mang lại là giảm tình trạng tiến triển bệnh nặng và nguy cơ t.ử v.ong đối với những người không được tiêm vaccine so với những người được tiêm vaccine.
“Một người đã tiêm đủ 2 mũi vaccine vẫn có nguy cơ nhiễm virus SARS-CoV-2 tuy nhiên chúng tôi có hai khái nhiệm là nhiễm Covid-19 và mắc bệnh trầm trọng. Tiêm rồi vẫn có nguy cơ nhiễm nhưng tiến triển nặng giảm đi rất nhiều, nguy cơ t.ử v.ong giảm đi rõ rệt. Với tất cả vaccine phòng Covid-19 cho đến hiện nay Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các nhà sản xuất và các quốc gia đều đưa ra nhận định này đó một cách thuyết phục”, TS Hồng phân tích.
Nhấn để phóng to ảnh
TPHCM là địa phương đầu tiên trên cả nước tiến hành tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ 12-17 t.uổi (Ảnh: Hải Long)
Theo chuyên gia, với t.rẻ e.m, điều này cũng không ngoại lệ. Có thể trẻ tiêm nhưng vẫn có nguy cơ lây nhiễm Covid-19. Khi chúng ta đã đạt được miễn dịch cộng đồng ở mức trên 70% dân số được tiêm vaccine (Việt Nam đặt mục tiêu 90-95%) thì cộng đồng được bảo vệ. Vì thế, việc trẻ nào đó mắc bệnh thì cộng đồng vẫn được bảo vệ.
“Tới đây khi triển khai tiêm vaccine đầy đủ các mũi, cộng với việc sẽ có các mũi tiêm nhắc nếu cần thiết theo khuyến cáo của WHO và các quốc gia thì chúng ta mong muốn không chỉ tiếp tục duy trì cho trẻ được đi học mà việc giãn cách xã hội được giảm thiểu đến mức thấp nhất như Bộ Y tế hướng dẫn”, TS Hồng nói.
“Hiện nay, nếu dịch xảy ra ở những tỉnh, thành phố có độ bao phủ vaccine cao thì việc khoanh vùng sẽ rất nhỏ, từng hộ gia đình, cụm làng xóm, không giãn cách rộng như thời gian trước đây. Lý do vì đã có vaccine, chúng ta đảm bảo được miễn dịch cộng đồng”, TS Hồng cho biết thêm.
Theo CDC Hoa Kỳ, tiêm vaccine Covid-19 có thể giúp bảo vệ trẻ không mắc bệnh. Thông tin ban đầu cho thấy vaccine có thể giúp ngăn mọi người lây lan bệnh cho người khác. Chúng cũng có thể giúp con bạn không bị ốm nặng ngay cả khi chúng mắc bệnh.
Nhấn để phóng to ảnh
Tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ tại TPHCM (Ảnh: Quang Minh).
Theo Trung tâm y tế John Hopkins (Hoa Kỳ), vaccine có thể giúp ngăn ngừa t.rẻ e.m mắc Covid-19. Đôi khi trẻ mắc Covid-19 nhẹ hơn ở người lớn, nhưng một số trẻ mắc bệnh có thể bị viêm phổi nặng, ốm nặng và cần nhập viện. Điều này đặc biệt quan trọng cần ghi nhớ đối với biến thể Delta, biến thể này dễ lây lan hơn các biến thể coronavirus khác.
Bên cạnh đó, các loại vaccine hiện tại vẫn có hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh nặng do biến thể Delta của virus gây ra. T.rẻ e.m cũng có thể có các biến chứng như hội chứng viêm đa hệ thống và cần phải chăm sóc đặc biệt hoặc các triệu chứng kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của trẻ. Virus có thể gây t.ử v.ong ở t.rẻ e.m, mặc dù trường hợp này hiếm hơn so với người lớn.
Vaccine giúp ngăn ngừa hoặc giảm sự lây lan của Covid-19. Giống như người lớn, t.rẻ e.m cũng có thể truyền virus cho người khác nếu chúng bị nhiễm, ngay cả khi chúng không có triệu chứng. Tiêm vaccine Covid-19 có thể bảo vệ trẻ và những người khác, giảm nguy cơ trẻ truyền virus cho người khác, bao gồm cả các thành viên trong gia đình và bạn bè, những người có thể dễ bị hậu quả nặng nề hơn của bệnh Covid-19.
Tiêm vaccine Covid-19 có thể giúp ngăn chặn các biến thể khác xuất hiện. Các trường hợp mắc bệnh Covid-19 đang gia tăng ở t.rẻ e.m và biến thể Delta dường như đang đóng một vai trò nào đó. Giảm sự lây truyền của virus bằng cách tiêm vaccine cũng làm giảm khả năng virus đột biến thành các biến thể mới, thậm chí có thể nguy hiểm hơn. Tuy nhiên, virus có thể lây truyền dễ dàng giữa t.rẻ e.m và người lớn chưa được tiêm chủng, khiến các biến thể mới xuất hiện.
Trong tháng 11, Việt Nam sẽ triển khai tiêm mũi một vaccine phòng Covid-19 cho trẻ song không triển khai đồng loạt mà theo tiến độ tiêm cho người lớn, tiến độ cung ứng vaccine.
Tỉnh nào đã đạt tỷ lệ bao phủ vaccine cho người từ 18 t.uổi trở lên (80% người trên 18 t.uổi được tiêm ít nhất một mũi, 50% người từ 50 t.uổi trở lên được tiêm 2 mũi) thì mới tiến hành tiêm vaccine cho trẻ. Theo đó, sẽ ưu tiên cho địa phương đang có dịch, đang bị giãn cách xã hội, có mật độ dân cư tập trung, nguy cơ lây nhiễm cao.
Tỉnh nào chưa đạt tỷ lệ bao phủ vaccine cho người lớn thì vẫn tiếp tục ưu tiên cho nhóm này.
