Các bà mẹ mang thai dễ bị lây và dễ mắc bệnh nặng hơn khi mắc COVID-19, có nguy cơ sinh non (sinh con trước khi đủ 37 tuần).
Chị Trần Thị T., 29 t.uổi, ở xã Tân Thới, huyện Tân Phú Đông, tỉnh T.iền Giang bị ho, sổ mũi, nên mua que thử test COVID-19 tại nhà, phát hiện có 2 vạch nên vội đến bác sĩ khám. Vậy bà mẹ mang thai mắc COVID-19 có nguy hiểm?
Hệ thống miễn dịch của phụ nữ trong thai kỳ thay đổi theo hướng bất lợi, như suy giảm tế bào lympho T, một loài tế bào chỉ huy chống lại n.hiễm t.rùng, giảm sản xuất các chất trung gian điều hòa miễn dịch như cytokine, làm tăng khả năng nhiễm nhiều mầm bệnh, kể cả sự bộc phát của các dạng tiềm ẩn.
Mẹ mang thai và cho con bú được khuyên nên tiêm vaccine ngừa COVID-19
Các bà mẹ mang thai dễ bị lây và dễ mắc bệnh nặng hơn khi mắc COVID-19, có nguy cơ sinh non (sinh con trước khi đủ 37 tuần).
Tuy nhiên, điều đáng mừng là SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 cho mẹ, mà không gây dị tật bẩm sinh, sảy thai hoặc bất kỳ vấn đề nào khác cho em bé.
Làm thế nào để giữ cho bà mẹ mang thai và em bé an toàn? Đó là tiêm vaccine khi mẹ mang thai trên 13 tuần.
Lợi ích của vaccine COVID-19 lớn hơn bất kỳ rủi ro nào đã biết hoặc tiềm ẩn của vaccine trong khi mang thai. Vaccine COVID-19 được khuyến cáo cho những người đang mang thai, cho con bú, cố gắng mang thai hoặc có thể mang thai trong tương lai.
Hiện tại, không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy vaccine COVID-19 gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản ở phụ nữ hoặc nam giới. Có thể có tác dụng phụ nhẹ sau khi tiêm vaccine, đặc biệt là sau mũi tiêm thứ 2 của vaccine 2 liều như Pfizer và Moderna.
Điều cha mẹ cần đặc biệt lưu ý khi con tiêm vaccine phòng Covid-19
Sau tiêm vaccine Covid-19, trẻ sẽ được theo dõi tại điểm tiêm 30 phút, tiếp tục theo dõi 28 ngày sau. Đặc biệt, trong 3 ngày đầu cha mẹ cần theo dõi con sát, trẻ tránh chạy nhảy, thể thao quá mức.
Từ tháng 11, Việt Nam sẽ triển khai tiêm vaccine phòng Covid-19 của Pfizer cho trẻ từ 12 đến dưới 18 t.uổi. Theo đó, sẽ ưu tiên tiêm trước tại vùng đang có dịch, bị giãn cách xã hội thời gian dài, đạt tỷ lệ bao phủ vaccine cho người lớn… Vaccine sẽ tiêm trước cho trẻ 16-17 t.uổi, sau đó hạ dần độ t.uổi.
PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết phản ứng sau tiêm vaccine ở trẻ 12-17 t.uổi hoàn toàn tương tự như người lớn. Sau tiêm, trẻ sẽ được theo dõi tại điểm tiêm 30 phút, tiếp tục theo dõi 28 ngày sau tiêm đặc biệt là trong vòng 7 ngày đầu. Lưu ý, trong vòng 3 ngày đầu sau tiêm luôn có người hỗ trợ 24/24 (bố mẹ, người giám hộ…). Đồng thời, trẻ cần tránh vận động mạnh.
PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Ảnh: Trần Minh).
Hiện nay, trên thế giới có 36 quốc gia triển khai việc tiêm vaccine cho t.rẻ e.m là loại vaccine tương tự như loại Việt Nam cho phép sử dụng. Trong đó có 19 nước ở châu Âu như Anh, Pháp, Ý, Đan Mạch, Phần Lan, Thụy Sĩ, Thụy Điển, Ba Lan… ; 6 quốc gia ở châu Mỹ như Hoa Kỳ, Canada, Brazil… Đối với khu vực châu Á, các nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Philippines, Australia, New Zealand cũng đã tiến hành tiêm vaccine cho trẻ.
“Vaccine tiêm cho trẻ ở nước ta là vaccine đã được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo, được sử dụng tiêm ở nhiều quốc gia khác nhau. Do đó, các bậc phụ huynh yên tâm đưa con mình đi tiêm để phòng ngừa Covid-19”, TS Hồng nhấn mạnh.
Về phản ứng phụ sau tiêm là viêm cơ tim, TS Hồng cho biết một phản ứng rất hiếm gặp, không mong muốn cũng đã được ghi nhận ở một số nước là viêm cơ tim. Tuy nhiên, số liệu này rất hiếm gặp. Sau tiêm vaccine, cùng với việc trẻ hoạt động mạnh làm tăng thêm áp lực cho tim, biểu hiện viêm cơ tim trở nên trầm trọng hơn. Cũng vì thế, trong 3 ngày đầu sau tiêm trẻ không nên chạy nhảy, hoạt động thể thao quá mức.
“Thống kê trên thế giới cho thấy viêm cơ tim xảy ra nhiều hơn ở mũi thứ 2, ở trẻ trai nhiều hơn trẻ gái có thể gấp từ 6 đến hơn 10 lần, tùy từng nghiên cứu và ở các quốc gia khác nhau. Số liệu này chỉ là số liệu ban đầu vì hiện mới có trên 36 quốc gia sử dụng vaccine Pfizer tiêm cho trẻ, và cũng mới sử dụng vài tháng gần đây”, TS Hồng nói.
PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cũng cho biết thêm bản thân ông chưa thấy có dữ liệu về t.ử v.ong ở trẻ do viêm cơ tim sau tiêm vaccine. Đây là điều cần lưu ý. Dù phản ứng phụ này xảy ra với tỷ lệ thấp nhưng Bộ Y tế cũng mời chuyên gia đến để tập huấn cho các địa phương để làm thế nào để nhận biết sớm nhất các dấu hiệu của viêm cơ tim, viêm ngoài màng tim.
“Chẳng hạn, cha mẹ cần chú ý khi thấy con mệt, nhịp tim nhanh…, triệu chứng muộn hơn là huyết áp thấp. Dù vậy, các gia đình không cần quá lo lắng, trong quá trình tiêm và sau tiêm theo dõi con cẩn thận”, TS Điển nhấn mạnh.
TPHCM là địa phương đầu tiên triển khai tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ (Ảnh: Hải Minh).
Về lo ngại việc tiêm vaccine gây biến đổi gen, TS Hồng cho biết vaccine sử dụng tiêm phòng cho trẻ là vaccine Pfizer và Moderna đã được phê duyệt có thành phần mRNA của virus hoàn toàn không có tương tác với ADN của người. Do đó, việc tiêm vaccine không có nguy cơ gây ra rối loạn biến đổi gen, hay ảnh hưởng về lâu dài đến sức khỏe sinh sản (rối loạn vô sinh) hay ung thư như các phụ huynh đang lo lắng.
“Cho đến nay chúng tôi chưa nhìn thấy mối liên quan giữa việc sử dụng vaccine và sức khỏe của trẻ. Tiêm vaccine là một biện pháp phòng bệnh bền vững, phòng bệnh chủ động”, TS Hồng nhấn mạnh.
Các phản ứng sau tiêm vaccine Pfizer có thể xảy ra gồm:
– Phản ứng rất phổ biến (trên 10%) như đau đầu, đau khớp, đau cơ, đau tại vị trí tiêm, mệt mỏi, ớn lạnh, sốt (tần suất cao hơn với liều thứ 2), sưng tại chỗ tiêm.
– Phản ứng phổ biến (từ 1/100 đến dưới 1/10): buồn nôn, mẩn đỏ chỗ tiêm.
– Phản ứng không phổ biến ( 1/1.000 đến
– Hiếm ( 1/10.000 đến
– Phản ứng phản vệ sau tiêm vaccine là rất hiếm gặp.
– Tai biến nặng sau tiêm như viêm cơ tim… rất hiếm gặp.
