Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa khuyến nghị hai loại thuốc mới là baricitinib và sotrovimab điều trị COVID-19, cung cấp thêm nhiều lựa chọn để điều trị căn bệnh này. 1. Baricitinib, chất ức chế Janus kinase (JAK) điều trị COVID-19
Thuốc uống baricitinib được dùng cùng với corticosteroid trị COVID-19.
Theo đó, thuốc đầu tiên là baricitinib, được WHO khuyến nghị dùng cho những bệnh nhân bị COVID-19 nặng hoặc nguy kịch. Đây là thuốc thuộc nhóm chất ức chế Janus kinase (JAK) để ngăn chặn sự kích thích quá mức của hệ thống miễn dịch. Baricitinib được sử dụng với corticosteroid.
Những bệnh nhân bị bệnh nặng hoặc nghiêm trọng với COVID-19 thường bị phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch, có thể rất nguy hại cho sức khỏe của bệnh nhân. Thuốc giúp ngăn chặn phản ứng miễn dịch quá mức này.
2. Sotrovimab, kháng thể đơn dòng
Kháng thể đơn dòng sotrovimab.
Thuốc thứ 2 là sotrovimab, một kháng thể đơn dòng. WHO cũng đã khuyến nghị có điều kiện việc sử dụng sotrovimab, để điều trị COVID-19 mức độ nhẹ hoặc trung bình ở những bệnh nhân có nguy cơ nhập viện cao. Điều này bao gồm những bệnh nhân lớn t.uổi, suy giảm miễn dịch, mắc các bệnh cơ bản như tiểu đường, tăng huyết áp và béo phì và những bệnh nhân chưa được tiêm chủng.
Đây là bản cập nhật thứ 8 về hướng dẫn điều trị COVID-19 của WHO.
WHO đang thảo luận với các nhà sản xuất để đảm bảo khả năng cung cấp toàn cầu và khả năng tiếp cận công bằng và bền vững đối với các phương pháp điều trị mới được khuyến nghị.
Chương trình Hợp tác tăng tốc tiếp cận các công cụ ứng phó với COVID-19 (ACT-A) đã và đang hợp tác với các công ty dược phẩm để tìm kiếm các kế hoạch tiếp cận toàn diện cho các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, để các phương pháp điều trị này có thể được triển khai nhanh chóng ở mọi nơi, không chỉ ở các quốc gia giàu có. ACT-A cũng đang tìm cách mở rộng phạm vi cấp phép để làm cho các sản phẩm có giá cả phải chăng hơn.
Hai loại thuốc mới được khuyến nghị – baricitinib và sotrovimab – đã được tham gia sơ tuyển của WHO, nhằm đ.ánh giá chất lượng, hiệu quả và độ an toàn của các sản phẩm y tế ưu tiên nhằm tăng cường khả năng tiếp cận ở các nước có thu nhập thấp hơn.
Sự thật về loại thuốc lạ chữ Trung Quốc được đồn đại trị Covid-19
Loại thuốc có nhãn mác in toàn chữ Trung Quốc được rao bán với giá vài trăm ngàn đồng một hộp, đang được nhiều người chú ý vì lời quảng cáo có thể điều trị, phòng ngừa Covid-19.
Mới đây, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã chính thức phê duyệt 2 loại thuốc Paxlovid và Molnupiraviz, sử dụng khẩn cấp để điều trị Covid-19 tại nhà. Đây cũng là những loại thuốc trị Covid-19 dạng viên đầu tiên được Mỹ cấp phép.
Tại Việt Nam, Molnupiraviz và Favipiravir là các thuốc đặc trị dạng viên được sử dụng thí điểm cho F0 ở một số địa phương do Bộ Y tế cho phép, chỉ định. Tuy nhiên gần đây, mạng xã hội bỗng xuất hiện một “thần dược” in chữ Trung Quốc trên nhãn mác, với tên được phiên âm là “Lianhua Qingwen Jiaonang”.
Dạng thuốc này được bán tràn lan, quảng cáo có thể điều trị, phòng ngừa Covid-19 cấp tốc.
PV Dân trí cũng nhận phản ánh của người dân về loại thuốc “lạ” này xuất hiện ở một số khu vực trên địa bàn TPHCM, Bình Dương.
Loại thuốc chữ Trung Quốc đang được rao bán tràn lan (Ảnh: Người dân cung cấp).
Uống vào nóng trong người để… “lọc phổi”?
Trên một nhóm chuyên bán hàng nội địa Trung Quốc, tài khoản có tên Q.N. giới thiệu thuốc “Lianhua Qingwen Jiaonang” (tên tạm dịch là Liên Hoa Thanh Ôn) giá chỉ hơn 170.000 đồng/hộp 2 vỉ (24 viên) nhưng có công dụng rất hấp dẫn như hỗ trợ điều trị nhiều chủng cúm đang lưu hành, cải thiện tình trạng viêm đường hô hấp.
Tài khoản này còn khẳng định, đây là loại thuốc được cơ quan y tế Trung Quốc khuyên dùng để chẩn đoán và điều trị viêm phổi do virus chủng mới.
Thậm chí, có người bán còn đăng hẳn giấy xác nhận hoàn thành điều trị Covid-19 tên T.B.P., giới thiệu là của chính mình với lời cam đoan đã hết bệnh sau khi dùng Liên Hoa Thanh Ôn. Giá người này bán là 130.000 đồng/hộp.
Người đàn ông đưa cả giấy xác nhận khỏi Covid-19 lên mạng để bán “Liên Hoa Thanh Ôn” (Ảnh: MXH).
Trong vai người tìm mua thuốc trị Covid-19, PV liên hệ với anh P. Người đàn ông này xác nhận chính mình đã đăng quảng cáo bán thuốc trên mạng và khẳng định từng là một F0 khỏi bệnh nhờ loại thuốc trên.
Theo đó, anh P. cho biết, tháng 11 bị nhiễm Covid-19, anh rất lo lắng nên dò hỏi và tìm kiếm khắp nơi các loại thuốc chữa bệnh. Sau đó, qua lời người quen giới thiệu, anh mua loại thuốc Liên Hoa Thanh Ôn dùng thử. Chỉ 4 ngày sau, anh đã âm tính với SARS-CoV-2.
PV đặt vấn đề muốn đặt một vài lọ cho người thân, nhưng thắc mắc uống loại thuốc trên sẽ cảm giác thế nào. Anh P. báo trước, khi uống vào sẽ thấy nóng trong người, nhưng đó là tác dụng của thuốc, dùng để… lọc phổi cho sạch diệt virus, không giống như biểu hiện các thuốc mà Việt Nam đang sử dụng điều trị Covid-19.
PV tiếp tục thắc mắc, giá rẻ như vậy liệu có đảm bảo an toàn không và nguồn gốc thuốc này thế nào, anh P. thật thà chia sẻ: mình cũng… không biết thuốc từ đâu ra, chỉ thấy uống được nên nhập về bán kiếm lời.
“Liên Hoa Thanh Ôn” được bán theo dạng viên thuốc con nhộng, mỗi hộp 2 vỉ (Ảnh: Người dân cung cấp).
Chuyên gia y học cổ truyền nói gì?
PV đã chuyển thông tin, hình ảnh mà mình thu thập được đến các chuyên gia y học cổ truyền để truy tìm nguồn gốc loại thuốc trên.
TS.BS Trương Thị Ngọc Lan, Phó Viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TPHCM cho biết, Liên Hoa Thanh Ôn là tên một bài cổ phương đã xuất hiện từ những năm 2000, từng được Trung Quốc dùng điều trị các loại cúm gia cầm như H5N1, H7N9.
Về công dụng, thuốc chuyên dùng chữa các triệu chứng về cúm, như bệnh nhân nóng, sốt cao, sợ lạnh. Công thức của bài thuốc Liên Hoa Thanh Ôn chủ yếu là các vị thuốc thanh nhiệt, trị viêm.
Tuy nhiên với Covid-19, Liên Hoa Thanh Ôn không hẳn phù hợp. Bởi với virus gây bệnh cúm gia cầm, triệu chứng thường nặng hơn và bùng phát ngay khi xâm nhập. Còn Covid-19 có tính ủ bệnh (chủng Alpha là 10-14 ngày, chủng Delta hiện tại là khoảng 3 ngày).
Khi đã có tải lượng lớn sau thời gian ủ bệnh, virus mới vào phổi và tấn công cơ thể, làm cho cơ thể suy yếu. Lúc này người bệnh mới có triệu chứng suy nhược, vã mồ hôi và kết hợp cả triệu chứng cảm cúm. Vì vậy, những người có sức khỏe yếu sẽ bị nặng hơn.
Trong khi đó, Liên Hoa Thanh Ôn chủ yếu chỉ làm cải thiện các triệu chứng mà không có chức năng bồi dưỡng cơ thể. Chưa kể, trong bài thuốc còn có các vị thuốc hơi mạnh, như “đại hoàng” làm bệnh nhân đi tiêu nhiều (phù hợp với các dạng cúm gây sốt cao, táo bón).
Ngoài ra, TS.BS Lan khẳng định, Liên Hoa Thanh Ôn không có tác dụng phòng ngừa Covid-19.
Chuyên gia khẳng định, Liên Hoa Thanh Ôn không có tác dụng phòng Covid-19 như quảng cáo (Ảnh: MXH).
Tại Việt Nam, Liên Hoa Thanh Ôn chưa được cấp phép và cũng không được nhập khẩu chính hãng từ Trung Quốc mà chủ yếu qua lan truyền và mua từ đường tiểu ngạch về. Thay vào đó, nước ta sử dụng các bài thuốc như Nhân sâm bại độc tán, Ngọc bình phong tán, đã được Bộ Y tế cấp phép và có công trình nghiên cứu chứng minh giúp hỗ trợ phòng ngừa bệnh và cải thiện triệu chứng bệnh sau ít ngày sử dụng.
Chuyên gia cảnh báo, với những sản phẩm bán trên mạng, không có nguồn gốc xuất xứ thì không thể phân biệt được thật giả, càng không kiểm soát được chất lượng và giá cả.
“Hiện nay, nhiều F0 tại TPHCM đã được điều trị tại nhà. Ngoài Covid-19, F0 còn có bệnh nền và phải kết hợp với điều trị Tây y, do đó trước khi sử dụng loại thuốc nào cũng cần có hướng dẫn từ nhân viên y tế.
Với Liên Hoa Thanh Ôn, chưa có một công trình nghiên cứu nào ở Việt Nam chứng minh tác dụng điều trị cụ thể và cũng chưa được lưu hành” – TS.BS Lan nhấn mạnh.
Trao đổi với PV Dân trí, bác sĩ Đỗ Tân Khoa, Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền TPHCM khẳng định, hiện nay tất cả các loại thuốc đông y mới chỉ dùng hỗ trợ chứ chưa có thuốc nào điều trị dứt điểm Covid-19.
Tất cả các quảng cáo sai sự thật cần báo cáo Thanh tra Sở Y tế làm việc và xử lý, tránh để người dân ngộ nhận.
