Hai bé 10 t.uổi, 5 t.uổi ở Hải Phòng mắc COVID-19 phải mổ cấp cứu vì thủng dạ dày. Bác sĩ nghi ngờ nguyên nhân liên quan việc gia đình tự ý cho con sử dụng thuốc kháng viêm khi dương tính SARS-CoV-2.
Mới đây, Bệnh viện T.rẻ e.m Hải Phòng tiếp nhận, hội chẩn từ xa với Trung tâm Y tế huyện Tiên Lãng trường hợp bệnh nhi 10 t.uổi dương tính SARS-CoV-2 bị đau bụng dữ dội vùng trên rốn kèm sốt, nôn suốt 1 ngày.
Hình ảnh chụp Xquang khiến các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhi bị thủng tạng rỗng, rất nguy hiểm. Bé được chuyển lên khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện T.rẻ e.m Hải Phòng để điều trị.
F0 test nhanh âm tính trở lại chớ vội mừng đã khỏi bệnh
Với chẩn đoán viêm phúc mạc do thủng dạ dày, bé được phẫu thuật nội soi khâu lỗ thủng, làm sạch, dẫn lưu ổ bụng.
Cũng trong ngày, Bệnh viện xử trí thêm bệnh nhi 5 t.uổi vào viện với triệu chứng đau bụng dữ dội vùng trên rốn kèn nôn giờ thứ 12, được chuyển đến với chẩn đoán theo dõi tắc ruột/thủng tạng rỗng trên nền bệnh nhi mắc COVID-19.
Sau mổ, 2 trẻ được tiếp tục điều trị thủng dạ dày, song song với điều trị SARS-CoV-2.
Thủng dạ dày là một cấp cứu ngoại khoa ít gặp ở t.rẻ e.m nên thường dễ bị chẩn đoán nhầm. Bệnh đòi hỏi phải chẩn đoán và xử trí kịp thời nếu không có thể dẫn đến nhiều biến chứng như n.hiễm t.rùng, nhiễm độc, nguy hiểm tính mạng.
Mổ nội soi cho bệnh nhi mắc COVID-19 tại Bệnh viện T.rẻ e.m Hải Phòng. Ảnh: BVCC
Theo ThS.BSCKI Nguyễn Minh Hải – Phó trưởng khoa Ngoại Tổng hợp thuộc Bệnh viện T.rẻ e.m Hải Phòng, một trong 3 nhóm nguyên nhân chính gây thủng dạ dày do viêm loét dạ dày – tá tràng là sử dụng thuốc chống viêm không Steroid không đúng cách.
Với các ca bệnh COVID-19 trên đây, các bác sĩ nghi ngờ nguyên nhân hai bệnh nhi bị thủng dạ dày liên quan việc gia đình tự ý cho con sử dụng thuốc kháng viêm.
Các bác sĩ luôn khuyến cáo phụ huynh không tự ý cho con sử dụng các thuốc chống viêm không Steroid (presnisolone, dexamethazon…) khi chưa có chỉ định của bác sỹ chuyên khoa. Các thuốc này thường thấy trong các gói thuốc không nhãn mác mà một số hiệu thuốc tự bán cho bệnh nhân dù không có đơn của bác sĩ.
ThS.BSCKI Nguyễn Minh Hải – Phó trưởng khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện T.rẻ e.m Hải Phòng
BS Nguyễn Huy Hoàng – Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga, thành viên nhóm bác sĩ quân y tư vấn F0 tại nhà, cho hay đại đa số F0 điều trị tại nhà khi nhắn tin, gọi điện nhờ ông tư vấn điều trị đều đề cập tới việc dùng kháng sinh, kháng viêm.
Không ít người chia sẻ với bác sĩ việc được nhân viên quầy thuốc tư vấn khuyên dùng các loại thuốc kháng sinh, chống viêm, dù người nhà, trong đó có trẻ nhỏ, mới phát hiện dương tính và chưa có triệu chứng. ” Một số loại thuốc đó có chứa Corticoid nhưng có thể người dân không biết hoặc không đọc thành phần thuốc, tin tưởng vào lời khuyên của người bán thuốc” – BS Hoàng nói.
Lấy ví dụ về triệu chứng đau họng, viêm/sưng họng rất thường gặp ở người dương tính những ngày đầu. BS Hoàng cho hay nhiều F0 khi liên hệ với nam bác sĩ phàn nàn tình trạng viêm họng và mong muốn dùng kháng sinh.
Tuy nhiên, vị bác sĩ này đều khuyên rằng nếu đau họng, viêm họng do virus thì không dùng kháng sinh. Bởi kháng sinh không có tác dụng với virus (như SARS-CoV-2), chỉ có tác dụng khi người bệnh bị bội nhiễm vi khuẩn (viêm amiđan, viêm tiểu phế quản, viêm xoang…).
Dùng thuốc có Corticoid trong những ngày đầu với F0 triệu chứng nhẹ là “tiếp tay” cho virus nhân lên.
Theo các bác sĩ, thuốc Corticoid hiệu quả nhanh trong vấn đề như giảm triệu chứng sưng họng, dịu họng nhưng dùng thuốc này trong những ngày đầu với F0 triệu chứng nhẹ là “tiếp tay” cho virus nhân lên. ” Trong một tuần đầu tiên dương tính, dùng Corticoid cực kỳ nguy hiểm, nó giảm sức đề kháng, lu mờ các triệu chứng” – BS Hoàng chia sẻ.
Nếu dùng lâu, không đúng chỉ định, thuốc chứa Corticoid có nhiều tác dụng phụ, có thể dẫn tới những hậu quả lâu dài, đặc biệt với trẻ nhỏ, như loãng xương, giảm sức đề kháng, yếu cơ, tim mạch…
Việc nhiều bậc phụ huynh tuỳ tiện sử dụng thuốc khi con mắc COVID-19 không phải hiếm. Thay vì hỏi ý kiến bác sĩ, làm theo hướng dẫn của ngành Y tế, không ít gia đình tự tham khảo đơn thuốc của nhau hoặc hỏi “bác sĩ Google” rồi mua tích trữ, sử dụng.
BS Đào Trường Giang (Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn) chia sẻ có nhiều phụ huynh nhắn tin hỏi bác sĩ, trong nhà hiện có tới 6-7 loại thuốc, nhưng không biết cho con uống loại gì trước, loại gì sau. Những loại thuốc “xách tay” từ nước ngoài không rõ thành phần cũng được các gia đình tích trữ.
Thực phẩm chức năng dùng cũng phải có chừng
Nhiều phụ huynh còn cho rằng, thực phẩm chức năng, thuốc bổ, thảo dược hay xông mũi, họng… hoàn toàn lành tính, sử dụng nhiều cũng không ảnh hưởng xấu. Tuy nhiên, BS Giang khẳng định, bất cứ loại thuốc nào, kể cả thuốc bổ khi đưa vào cơ thể cũng có thể gây ra tác dụng phụ chưa kể trường hợp dùng nhiều loại cùng một lúc cũng có thể gây ra các tương tác.
BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP HCM, cho rằng sức đề kháng của mỗi người mạnh lên là do ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, vận động, tập luyện thể dục, thể thao…
Do đó, không thể “nhồi nhét” thuốc bổ, thực phẩm chức năng trong ngày một ngày hai mà tăng được sức đề kháng. Người dân không nên tin theo những loại thuốc bổ, thực phẩm chức năng được quảng cáo và rao bán trên thị trường, nhất là những sản phẩm không rõ nguồn gốc. Bởi, đã có những trường hợp phải nhập viện do uống quá nhiều thuốc bổ gây suy thận, suy gan, thậm chí phải lọc m.áu.
Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị Covid-19 tại nhà
Bệnh nhân Covid-19 đủ tiêu chuẩn theo dõi tại nhà được cấp 3 gói thuốc. Việc sử dụng phải tuân theo đúng hướng dẫn của nhân viên y tế.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn, các F0 theo dõi sức khỏe tại nhà được cấp 3 gói thuốc A, B và C. Trong đó, gói A là thuốc thông thường khi hạ sốt, giảm ho, thuốc bổ nâng đỡ sức khỏe…; gói B có thuốc kháng viêm và chống đông; gói C là thuốc Molnupiravir.
Thăm khám, chăm sóc F0 cách ly tại nhà ở Q.Phú Nhuận, TP.HCM. Ảnh ĐỘC LẬP
Hướng dẫn sử dụng 3 gói thuốc
Về sử dụng các gói thuốc, Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) hướng dẫn:
Gói thuốc A gồm: thuốc giảm đau, hạ sốt, vitamin. Thuốc hạ sốt được dùng khi người bệnh sốt trên 38,5 độ C. Các loại vitamin uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên. Gói thuốc này dùng trong 7 ngày. Dù là thuốc không kê đơn nhưng Paracetamol cần uống đúng liều và đảm bảo khoảng cách thời gian giữa các lần uống (mỗi 4 – 6 giờ) nếu còn sốt.
Gói thuốc B gồm: các loại thuốc kháng viêm có chứa corticoid và thuốc chống đông, đủ dùng trong 3 ngày. Trong gói thuốc B có thuốc đặc trị, phải có ý kiến chỉ định của bác sĩ và chỉ sử dụng cho một số tình huống đặc biệt, có triệu chứng sớm của suy hô hấp như: cảm thấy khó thở, khó thở tăng lên khi vận động, nhịp thở khi nghỉ ngơi trên 20 lần mỗi phút hoặc đo SpO2 dưới 95%. Trong thời gian này, người bệnh cần liên hệ bác sĩ để được hỗ trợ.
Covid-19 sáng 28.11: 1.197.404 ca nhiễm | Thế giới trước nguy cơ từ biến thể Omicron
Trước xu hướng gia tăng các ca mắc Covid-19 trong cộng đồng, Bộ Y tế đề nghị các địa phương mạnh dạn áp dụng việc cách ly điều trị F0 nhẹ hoặc không triệu chứng tại nhà, cách ly F1 đủ điều kiện tại nhà. Việc cách ly tại nhà cần đáp ứng các quy định đảm bảo riêng biệt, thu gom chất thải, tuyệt đối tuân thủ 5K…
Đặc biệt, người bệnh không tự sử dụng thuốc kháng viêm corticoid và thuốc chống đông khi mới phát hiện dương tính. Việc sử dụng không đúng có thể khiến bệnh nặng và kéo dài hơn hoặc gây tác dụng phụ.
Gói thuốc C gồm: thuốc Molnupiravir (kháng vi rút), đã được thử nghiệm lâm sàng trước khi đưa vào chương trình sử dụng thuốc Molnupiravir có kiểm soát tại cộng đồng cho người mắc Covid-19 nhẹ.
Thông tin về Molnupiravir, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho hay, mặc dù là thuốc thí điểm điều trị nhưng đến nay đã sử dụng gần 250.000 liều và đã phân bổ cho các địa phương. Kết quả sơ bộ hết sức khả quan. “Sau 5 ngày sử dụng Molnupiravir, tỷ lệ bệnh nhân Covid-19 có kết quả xét nghiệm âm tính chiếm 72 – 93%. Giảm tỷ lệ t.ử v.ong khoảng 50% so với nhóm không sử dụng thuốc này”.
Hơn 92% người trưởng thành ở Việt Nam đã tiêm vắc xin Covid-19
F0 nào được điều trị tại nhà ?
Theo hướng dẫn của Sở Y tế TP.HCM ngày 23.11, đối tượng F0 điều trị tại nhà là người mắc Covid-19 mới có kết quả xét nghiệm SARS-CoV-2 dương tính, hội đủ 2 tiêu chí lâm sàng: 1/ không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ (không suy hô hấp: SpO2 từ 96% trở lên khi thở khí trời, nhịp thở từ 20 lần/phút hoặc thấp hơn); 2/ độ t.uổi từ 1 – 50, không có bệnh nền, không mang thai, không béo phì (trường hợp không thỏa điều kiện này có thể xem xét cách ly tại nhà nếu có bệnh nền ổn định, đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin Covid-19, hoặc sau 14 ngày kể từ ngày tiêm mũi vắc xin đầu tiên).
Khi đủ 2 điều kiện cách ly tại nhà, F0 sẽ được cơ sở quản lý người nhiễm Covid-19 tại nhà tiếp cận để hướng dẫn những điều cần tuân thủ, cách tự chăm sóc và theo dõi sức khỏe tại nhà; cấp phát thuốc điều trị Covid-19 theo quy định (cấp ngay gói A nếu F0 không có triệu chứng; cấp ngay gói A – C nếu F0 có triệu chứng nhẹ).
