Việc test COVID-19 nhiều không thể “hỏng” mũi như nhiều người vẫn sợ. Tuy nhiên cũng có trường hợp lấy mẫu không đúng, hoặc quá mạnh tay sẽ gây tổn thương đến mũi.
Là người cuối cùng trong phòng bị nhiễm COVID-19, chị Minh Anh (nhân viên ngân hàng tại Hà Nội) cho biết, hơn một tháng qua chị luôn sống trong thấp thỏm, lo sợ vì cả phòng chị lần lượt thay nhau nhiễm COVID-19, còn mỗi chị chưa bị F0.
Do thường xuyên phải tiếp xúc với khách hàng nên yêu cầu của cơ quan ngày nào chị cũng phải chọc mũi để test COVID-19. Chị cho biết, mình không sợ test mà điều chị sợ nhất là “cứ test nhiều như này không biết sau này có ảnh hưởng gì đến mũi không?”, chị Minh Anh băn khoăn.
Hậu COVID-19: 3 thay đổi trong lối sống sẽ giúp bạn ngủ ngon hơn
Xác định được những biến thể di truyền gây bệnh nặng ở bệnh nhân COVID-19
Thực tế, việc chọc mũi để test nhanh là nỗi sợ của không chỉ riêng ạ. Anh Nguyên Hải (Tây Hồ) cho biết, anh vốn bị viêm xoang mãn tính. Năm nào cũng vậy, cứ thời tiết nồm như những ngày gần đây là bệnh viêm xoang của anh lại tái phát.
Trong đợt dịch cao điểm vừa rồi, so với biểu hiện của bệnh nhân COVID-19 thì gần như anh có đủ cả. Từ đau đầu, sổ mũi, đau họng, ho, mắc đờm… và giọng nói cũng thay đổi. Nhiều người tiếp xúc với anh đều nghi ngờ và khuyên anh test để kiểm tra COVID-19. Tuy nhiên, anh cho rằng đó là biểu hiện của bệnh xoang mãn tính và nhất quyết không làm vì rất sợ phải động chạm đến xoang mũi.
Việc test COVID-19 nhiều không thể “hỏng” mũi như nhiều người vẫn sợ. Ảnh minh họa
Giải đáp về vấn đề việc test COVID-19 nhiều có sợ hỏng mũi không? BS Trương Hữu Khanh – nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng I TP.HCM cho biết: Việc test COVID-19 nhiều không thể “hỏng” mũi như nhiều người vẫn sợ. Quá trình đưa que test trong mũi sẽ không tác động lớn tới cấu trúc của mũi. Thực tế nhiều F1 và nhân viên y tế test liên tục, có ngày test 3 lần nhưng mũi họ không bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên cũng có trường hợp lấy mẫu không đúng, hoặc quá mạnh tay sẽ gây tổn thương đến mũi. Vì vậy, người dân khi test COVID-19 cần chú ý mua sản phẩm kit test đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, quá trình test, khi đưa que vào khoang mũi, người dân nên thực hiện từ từ, nhẹ nhàng, lúc nào chạm đúng điểm cần lấy mẫu theo hướng dẫn của nhà sản xuất thì rút ra ngay, tránh vội vàng hay làm quá mạnh tay sẽ gây đau, thậm chí c.hảy m.áu.
2 thời điểm cần test nhất là thời điểm có triệu chứng và ngày thứ 5 hoặc thứ 7, hoặc thứ 14. Ảnh minh họa
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho rằng, người dân không nên quá lo lắng để ngày nào cũng làm xét nghiệm. Bởi vì vi rút cần có thời gian để nhân lên. Vừa tiếp xúc với F0 đã vội vàng xét nghiệm thì kết quả xét nghiệm sẽ không có giá trị. Thậm chí, ngay cả khi xét nghiệm nhanh bị dương tính cũng không nhất thiết phải làm xét nghiệm RT-PCR. Việc test xét nghiệm xuất hiện vạch màu đậm hoặc nhạt cũng không nói lên được là lượng vi rút nhiều hay ít mà phải có ý kiến của các chuyên gia hoặc nhân viên y tế xác định.
Hiện, Bộ Y tế đã hướng dẫn rất cụ thể đối với trường hợp nguy cơ (F1), trường hợp bị nhiễm (F0), công khai trên cổng thông tin điện tử. Người dân cần nghiên cứu các hướng dẫn này, mua và sử dụng kít xét nghiệm khi cần.
Khi tự test nhanh Covid-19 tại nhà, người dân cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi lấy mẫu. Trước khi lấy mẫu bảo đảm khu vực lấy mẫu đủ thông thoáng, người lấy mẫu phải có phòng hộ cá nhân phù hợp để tránh lây nhiễm. Ngoài ra, kỹ thuật lấy mẫu quyết định trên 90% tính chính xác.
Thời gian đọc kết quả phụ thuộc vào loại test nhanh. Thông thường, test nhanh cần khoảng 15-30 phút để cho kết quả. Nếu âm tính, trên khay thử sẽ chỉ xuất hiện một vạch màu đỏ ở chữ C. Nếu dương tính, khay thử sẽ xuất hiện hai vạch ở chữ C và T. Trường hợp khay thử không xuất hiện vạch ở chữ C và T hoặc chỉ xuất hiện vạch ở chữ T, kết quả không có giá trị.
2 thời điểm nên thực hiện test nhanh COVID-19
– Thời điểm có triệu chứng: Test nhanh Covid-19 để xem có bị dương tính hay không
– Thời điểm ngày thứ 5 hoặc thứ 7, hoặc thứ 14: Test nhanh Covid để biết đã âm tính hay chưa, tùy thuộc triệu chứng đã cải thiện vào thời điểm nào.
Thời điểm cần test nhanh Covid-19
Đối với người được xác định là F0: Xét nghiệm test nhanh kháng nguyên Covid-19 sau thời gian cách ly, điều trị đủ 7 ngày.
Bộ Y tế đề nghị người dân lưu ý khi mua và sử dụng các sản phẩm test nhanh lưu hành trên thị trường phải có nguồn gốc rõ ràng: thuộc danh mục sản phẩm đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành và giấy phép nhập khẩu theo đúng thông tin về chủng loại, hãng sản xuất, có nhãn mác đầy đủ thông tin theo quy định, và có tài liệu hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt.
Theo Trung tâm hô hấp – Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), để tránh lãng phí, tránh đầu cơ, đẩy giá bán, người dân sử dụng test nhanh trong các trường hợp sau đây:
Đối với người xuất hiện triệu chứng nghi nhiễm Covid-19: sốt, ho, đau họng, chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau người, mệt mỏi, ớn lạnh, giảm hoặc mất vị giác; giảm hoặc mất khứu giác; đau, nhức đầu; tiêu chảy; khó thở; viêm đường hô hấp…
Đối với người được xác định là F0: Xét nghiệm test nhanh kháng nguyên Covid-19 sau thời gian cách ly, điều trị đủ 7 ngày. Người bệnh có thể tự thực hiện dưới sự giám sát của nhân viên y tế bằng hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các phương tiện từ xa.
Trong trường hợp sau 7 ngày kết quả xét nghiệm còn dương tính thì tiếp tục cách ly đủ 10 ngày đối với người đã tiêm đủ liều vắc xin theo quy định; và 14 ngày đối với người chưa tiêm đủ liều vắc xin theo quy định. Tại thời điểm này có thể xét nghiệm bằng test nhanh.
Đối với người được xác định là F1: Nếu F1 đã tiêm đủ ít nhất 2 liều vắc xin phòng Covid-19, liều cuối cùng tiêm trong thời gian ít nhất 14 ngày hoặc đã khỏi bệnh Covid-19 trong vòng 3 tháng tính đến thời điểm được xác định là F1, thì test nhanh Covid-19 tại thời điểm xác định là F1, và sau khi thực hiện đủ cách ly y tế 5 ngày tại nhà, nơi lưu trú.
Nếu F1 chưa tiêm đủ liều hoặc chưa tiêm vắc xin phòng Covid-19 thì test nhanh Covid-19 tại thời điểm xác định là F1 và sau khi thực hiện đủ cách ly 7 ngày tại nhà, nơi lưu trú.
Nhiều người dân lo lắng quá mức đã thực hiện xét nghiệm test nhanh Covid-19 hằng ngày. Lưu ý, việc test nhanh hằng ngày không giúp khỏi bệnh nhanh hơn, và cũng không rút ngắn thời gian cách ly.
F1 cần cách ly bao lâu?
Theo Công văn 11042/BYT-DP của Bộ Y tế điều chỉnh định nghĩa ca bệnh Covid-19, người tiếp xúc gần (F1) là một trong số các trường hợp sau:
– Người có tiếp xúc cơ thể trực tiếp với F0: bắt tay, ôm, hôn, tiếp xúc trực tiếp với da, cơ thể…
– Người đeo khẩu trang có tiếp xúc, giao tiếp trong vòng 2 m hoặc trong không gian hẹp, kín và tối thiểu trong thời gian 15 phút với F0.
– Người không đeo khẩu trang có tiếp xúc, giao tiếp trong vòng 2 m hoặc trong không gian hẹp, kín với F0.
– Người trực tiếp chăm sóc, khám và điều trị F0 mà không sử dụng đầy đủ phương tiện phòng hộ cá nhân.
Thời kỳ lây truyền của F0 được tính từ 2 ngày trước khi khởi phát triệu chứng (đối với ca bệnh xác định không có triệu chứng thì thời kỳ lây truyền được tính từ 2 ngày trước ngày lấy mẫu có kết quả xét nghiệm dương tính) cho đến khi kết quả xét nghiệm âm tính hoặcgiá trị CT30.
Theo Công văn 762/BYT-DP của Bộ Y tế, thời gian cách ly đối với F1 được quy định như sau:
a) F1 đã tiêm đủ ít nhất 2 liều vắc xin phòng Covid-19 (liều cuối tiêm trong ít nhất 14 ngày) hoặc đã khỏi bệnh Covid-19 trong vòng 3 tháng: Thực hiện cách ly y tế 5 ngày tại nhà, nơi lưu trú.
b) F1 chưa tiêm đủ liều hoặc chưa tiêm vắc xin Covid-19: Thực hiện cách ly y tế 7 ngày tại nhà, nơi lưu trú.
