Covid-19 và lao đều là 2 căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan qua không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhưng bệnh lao vẫn chưa được quan tâm đúng mức.
Sau cơn nguy kịch, nam bệnh nhân 28 t.uổi ở Đắk Nông nhiễm lao phổi nhiều năm vẫn không hết bàng hoàng. Anh có t.iền sử lao phổi nhiều năm nhưng không điều trị liên tục. Khi nhiễm Covid-19, bệnh nhân này cách ly điều trị tại nhà, đột ngột ho ra m.áu ồ ạt, phải chuyển cấp cứu tại Bệnh viện Phổi Trung ương.
Qua thăm khám, các bác sĩ phát hiện ổ giả phình lớn động mạch phế quản phải trong hang lao chính là nguyên nhân gây ho m.áu ồ ạt, bệnh nhân được chuyển về Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để can thiệp nội mạch cầm m.áu. Trong quá trình phẫu thuật, tính mạng bệnh nhân luôn bị đe dọa vì có thể c.hảy m.áu tái phát. Tuy nhiên, ca can thiệp đã thành công, không có bất kỳ biến chứng nào.
Đó là một trong số rất nhiều bệnh nhân lao nhiễm Covid-19 có diễn biến nặng, nguy kịch. Theo PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình chống lao Quốc gia, trong đại dịch vừa qua, đặc biệt là đợt dịch thứ 4, có rất nhiều người bệnh lao nhiễm Covid-19 và nhiều người đã t.ử v.ong.
PGS.TS Nguyễn Viết Nhung cho biết, Covid-19 và lao là 2 căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan qua không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhưng bệnh lao vẫn chưa được quan tâm đúng mức.
Bác sĩ khám và điều trị bệnh nhân mắc bệnh lao tại Bệnh viện Phổi Trung ương
“Bệnh lao là kẻ g.iết n.gười thầm lặng. Không ai bị mắc lao mà t.ử v.ong ngay, bệnh thường kéo dài âm thầm và phát hiện muộn. Từ khi phát bệnh đến khi t.ử v.ong thì đã lây sang rất nhiều người khác. Vì vậy, phát hiện sớm, chủ động truy vết không những cứu sống cho người bệnh mà còn giảm nhanh nguồn lây lan cho cộng đồng”, PGS.TS Nhung nói.
Theo PGS.TS Nhung, tại Việt Nam, trong 2 năm qua, Bệnh viện Phổi trung ương cũng như hầu hết các bệnh viện chuyên khoa lao và bệnh phổi trên cả nước tích cực tham gia phòng chống dịch, hầu hết can thiệp chống lao áp dụng cho dịch bệnh Covid-19 do có những điểm tương đồng.
Chính vì vậy mà nhiều địa phương đã chuyển công năng bệnh viện chuyên khoa lao và bệnh phổi sang điều trị Covid-19. Điều này đã tác động hết sức nặng nề đến hoạt động chống lao trong cả nước, thậm chí làm gián đoạn, đứt gãy mạng lưới chống lao các tuyến.
Người bệnh lao không biết đến đâu để chẩn đoán, phát hiện, điều trị và làm gia tăng nguồn lây lao trong cộng đồng, tăng số người mắc và t.ử v.ong.
“Vì vậy, Văn phòng Ủy ban Quốc gia về chấm dứt bệnh lao, Chương trình chống lao quốc gia yêu cầu các địa phương củng cố hệ thống y tế phòng chống lao tại tất cả các tuyến. Tuyệt đối không chuyển đổi công năng điều trị Covid-19 vượt quá 50% số giường điều trị của các bệnh viện chuyên khoa.
Bên cạnh đó, chúng ta phải tận dụng thời cơ này để tiến tới năm 2030 chấm dứt bệnh lao như mục tiêu đã đề ra. Covid-19, hậu Covid-19, bệnh lao và các bệnh truyền nhiễm khác có thể tạo phòng khám 1 cửa, để người bệnh có thể dễ dàng tiếp cận, sàng lọc các bệnh liên quan”, ông Nhung nhấn mạnh.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, lao vẫn là một trong những căn bệnh truyền nhiễm gây t.ử v.ong cao trên thế giới. Mỗi ngày có hơn 4.100 người c.hết vì bệnh lao và gần 28.000 người mắc. Theo báo cáo của Chương trình chống lao quốc gia, Việt Nam hiện vẫn là một trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới. Hàng năm, cả nước phát hiện và đưa vào điều trị hơn 100.000 người mắc lao. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân được phát hiện và báo cáo mới chỉ đạt 60%, có nghĩa là có tới 40% số bệnh nhân lao chưa được phát hiện và hoặc được phát hiện nhưng chưa được báo cáo trong cộng đồng. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là tránh đi cái c.hết không đáng có của khoảng 10.000 người một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao.
Với mong muốn vận động nhân dân cả nước ủng hộ, giúp đỡ người bị bệnh lao vượt qua ảnh hưởng của bệnh tật, hòa nhập cộng đồng, Bệnh viện Phổi trung ương, Chương trình phòng chống lao quốc gia, Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao – PASTB phối hợp với Cổng thông tin nhân đạo quốc gia 1400 mở cổng nhắn tin ủng hộ quỹ.
Để ủng hộ Quỹ Hỗ trợ người bệnh chiến thắng bệnh lao, người dân có thể soạn tin nhắn cú pháp TB gửi 1402 (20.000 đồng/tin nhắn, không giới hạn số lượng tin nhắn). Thời gian bắt đầu từ nay đến ngày 20/5.
Đại diện WHO tại Việt Nam nhận định, chương trình chống lao của Việt Nam luôn đi đầu trong cuộc chiến toàn cầu chống lại bệnh lao, liên tục chia sẻ những kinh nghiệm được nhiều nước trên thế giới học hỏi. Do đó, WHO tái khẳng định sự hỗ trợ không ngừng với Việt Nam nhằm đạt được mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030.
70% người mắc bệnh ung thư này phát hiện ở giai đoạn muộn
Phát hiện sớm ung thư phổi là mấu chốt giúp cho việc điều trị đạt được kết quả tốt hơn.
Những phương pháp điều trị hiện đại có thể giúp bệnh nhân sống lâu hơn 5 năm, ngay cả khi bệnh ở giai đoạn 3.
70% bệnh nhân ung thư phổi được phát hiện giai đoạn muộn
Theo thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu Globocan năm 2020, tình hình mắc và t.ử v.ong do ung thư trên toàn thế giới đều có xu hướng tăng. Tại Việt Nam, ước tính có hơn 182.000 ca mắc mới và gần 123.000 ca t.ử v.ong do ung thư. Riêng ung thư phổi, số ca mắc mới ở cả 2 giới là hơn 34.000 người. 70% các bệnh nhân ung thư phổi được phát hiện ở giai đoạn muộn.
Thông tin đáng chú ý trên được các chuyên gia chia sẻ tại Hội nghị khoa học bệnh phổi toàn quốc lần thứ 8, được tổ chức tại Hà Nội cách đây không lâu.
Hội nghị khoa học bệnh phổi toàn quốc lần thứ 8 là một hội nghị lớn trong chuyên ngành hô hấp của Việt Nam. Hội nghị đã hội tụ rất nhiều nhà khoa học trong nước và quốc tế, với hơn 200 bài báo cáo với hàm lượng chất xám rất cao. Ung thư phổi là một trong những vấn đề trọng điểm được thảo luận tại hội nghị lần này.
Theo TS.BS Vũ Văn Thành, Trưởng khoa Bệnh phổi mãn tính, Bệnh viện Phổi Trung ương, phổi là cửa ngõ của cơ thể, phổi yếu sẽ kéo theo nguy cơ của các bệnh toàn thân khác. Do đó, có 2 cơ quan là phổi và tim là rất quan trọng. Chúng ta có thể nhịn ăn nhịn uống một vài ngày nhưng không ai có thể nhịn thở một vài phút, tim ngừng đ.ập một vài giây.
Ung thư phổi là căn bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới và có tỷ lệ t.ử v.ong đứng hàng đầu. Tuy nhiên, ung thư phổi giai đoạn đầu lại không có triệu chứng rõ ràng, điều này đã dẫn đến một hậu quả nghiêm trọng là phần lớn bệnh nhân khi đến khám đều đã ở giai đoạn muộn, quá trình điều trị kéo dài và hiệu quả không cao.
Đa số người bệnh khi nhận được kết quả mình phải đối diện với ung thư phổi đều suy sụp tinh thần, chán nản. Chính những suy nghĩ này lại càng khiến sức khỏe của họ suy giảm một cách nhanh chóng. Họ rất cần sự động viên, ủng hộ của người nhà cho cả tinh thần, lẫn kinh tế để được tiếp cận với phương án điều trị tốt nhất.
Phương pháp điều trị hiệu quả ung thư phổi
Theo BSCKII Nguyễn Đức Hạnh, Phó Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Phổi Trung ương, chúng ta chưa có một biện pháp nào hiệu quả và đơn giản để tầm soát và phát hiện sớm ung thư phổi.
“Điều quan trọng là bác sĩ hô hấp ở tuyến cơ sở luôn cần có suy nghĩ rằng, những tổn thương trên phổi đều có thể là tổn thương ung thư. Những tổn thương rất rõ ràng, đặc biệt là khối mờ trên X-quang phổi thì rất dễ để nhận diện. Tuy nhiên, vấn đề là trong phổi có nhiều hình thái tổn thương không đặc hiệu, tổn thương dạng mờ, dạng đám, dạng viêm nên rất dễ nhầm sang viêm phổi, lao phổi hoặc các bệnh lý khác ở phổi”, BS Hạnh cho hay.
Phát hiện sớm ung thư phổi là mấu chốt giúp cho việc điều trị đạt được kết quả tốt hơn. Những phương pháp điều trị hiện đại có thể giúp bệnh nhân sống lâu hơn 5 năm, ngay cả khi bệnh ở giai đoạn 3.
Theo BS Hạnh, khi người bệnh được xác định ung thư phổi thì điều đầu tiên các bác sĩ phải xác định là bệnh đang ở giai đoạn nào. Mỗi một giai đoạn ung thư phổi lại có một biện pháp điều trị khác nhau. Phẫu thuật là phương pháp cho giai đoạn sớm. Giai đoạn 3b, 3c của ung thư phổi thì bệnh nhân phải hóa xạ trị đồng thời. Khi bệnh đã ở giai đoạn 4, bệnh nhân phải điều trị toàn thân, trong đó có phương pháp điều trị đích rất hiệu quả.
Cũng theo chuyên gia này, hiện nay đã có nhiều phương pháp tiên tiến giúp cải thiện hiệu quả điều trị ung thư phổi, đặc biệt với giai đoạn muộn.
Ví dụ như hiện nay, đã có nhiều phương pháp mới trong điều trị ung thư phổi giai đoạn 3 không mổ được như: điều trị đích, điều trị miễn dịch… Bệnh nhân có nhiều cơ hội để tiếp cận với các phác đồ ưu việt hơn, giúp kéo dài rõ rệt thời gian sống và nâng cao chất lượng cuộc sống.
