Hơn 5,8 triệu người Mỹ sống chung với chứng sa sút trí tuệ, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ.
Nhiều người trong số đó, đặc biệt là trong giai đoạn đầu, có tình trạng như gặp khó khăn trong việc mặc quần áo.
Tiến sĩ Elise Eifert, trợ lý giáo sư, Chương trình Lão khoa, UNC Greensboro, đã giải thích các dấu hiệu của chứng sa sút trí tuệ cần chú ý và các mẹo về cách giúp người bị sa sút trí tuệ mặc quần áo, theo Eat This, Not That!
Hai chiếc giày này có phải là một đôi?. Ảnh SHUTTERSTOCK
1. Mặc cùng một bộ trang phục mỗi ngày
Tiến sĩ Eifert nói, “Có nhiều lý do tại sao điều này có thể xảy ra. Nguyên nhân rất có thể là mất trí nhớ liên quan đến chứng sa sút trí tuệ.
Người đó có thể không nhận ra rằng họ đã mặc cùng một bộ trang phục trong vài ngày.
Ngoài ra còn có một số thay đổi về tinh thần và thể chất có thể cản trở khả năng mặc và c.ởi q.uần á.o của một người nào đó.
Đôi khi, vấn đề là người bị sa sút trí tuệ tìm thấy sự thoải mái và an toàn khi quen thuộc với một bộ trang phục đơn lẻ”.
2. Mặc quần áo không đúng thứ tự
Tiến sĩ Eifert nói: “Mặc quần áo và c.ởi q.uần á.o đòi hỏi nhiều bước có trình tự. Với chứng sa sút trí tuệ, người bệnh có thể không nhớ các bước hoặc bối rối về các bước tiếp theo, điều này có thể gây ra những sai lầm như mặc đồ lót bên ngoài quần”.
3. Không mặc đúng mùa
Tiến sĩ Eifert giải thích rằng, “Mặc quần áo không phù hợp với thời tiết hoặc xếp nhiều lớp quần áo lên nhau” có thể là dấu hiệu của chứng sa sút trí tuệ”.
Những người bị sa sút trí tuệ không tự điều chỉnh tốt thân nhiệt của họ, vì vậy ngay cả khi bạn bị nóng bức, họ vẫn có thể thoải mái.
Những người bị sa sút trí tuệ cũng có khả năng phán đoán hạn chế nên họ có thể không nhận ra rằng các mùa đã thay đổi và có những cách ăn mặc phù hợp với môi trường hoặc có thể chấp nhận được về mặt xã hội.
4. Không thể chọn quần áo
Những người bị sa sút trí tuệ có thể bị choáng ngợp bởi nhiều sự lựa chọn mà tủ quần áo cung cấp, điều này có thể gây ra sự thất vọng và lo lắng. Ảnh SHUTTERSTOCK
Theo tiến sĩ Eifert, những người bị sa sút trí tuệ có thể bị choáng ngợp bởi nhiều sự lựa chọn mà tủ quần áo cung cấp, điều này có thể gây ra sự thất vọng và lo lắng.
Ngoài ra, người đó có thể không nhớ cách ăn mặc hoặc bị choáng ngợp bởi chính nhiệm vụ khiến họ không thể chọn quần áo để mặc vào.
5. Làm thế nào để giúp người bị sa sút trí tuệ mặc quần áo?
Viện Quốc gia về Lão hóa có những gợi ý sau để mặc quần áo:
“Những người mắc bệnh Alzheimer thường cần nhiều thời gian hơn để mặc quần áo. Họ có thể khó chọn quần áo cho mình. Họ có thể mặc sai quần áo theo mùa. Họ cũng có thể mặc những màu sắc không đi cùng nhau hoặc quên mặc một quần hoặc áo…”, theo Eat This, Not That!
Lú lẫn, “sương mù não” hậu Covid-19: có biến đổi ở não giống bệnh Alzheimer?
Các mẹo khác để mặc quần áo:
Sắp xếp quần áo theo thứ tự mà người đó nên mặc, chẳng hạn như quần áo lót trước, quần tây, áo sơ mi và áo len.
Đưa cho người đó từng thứ một hoặc hướng dẫn từng bước mặc quần áo.
Cất bớt quần áo sang phòng khác để giảm bớt số lượng lựa chọn. Chỉ giữ một hoặc hai bộ trang phục trong tủ hoặc tủ đựng quần áo.
Giữ tủ quần áo có khóa nếu cần.
Mua ba hoặc bốn bộ quần áo giống nhau nếu người đó muốn mặc quần áo giống nhau mỗi ngày.
Mua quần áo rộng rãi, thoải mái, chẳng hạn như áo lót thể thao, tất và đồ lót bằng cotton, quần dài và quần soóc có lưng thun.
Tránh đeo nịt bụng, giày cao gót, tất bó sát…
Sử dụng băng dán hoặc dây kéo khóa lớn cho quần áo thay vì dây giày, nút hoặc khóa…
3 thói quen này khiến nguy cơ sa sút trí tuệ của bạn tăng cao
Sa sút trí tuệ là một hội chứng dẫn đến sự suy giảm các chức năng nhận thức như trí nhớ, khả năng suy nghĩ và khả năng học tập.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới: “Trên toàn thế giới có khoảng 55 triệu người bị sa sút trí tuệ, với hơn 60% sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.
Do tỷ lệ người cao t.uổi trong dân số ngày càng tăng ở hầu hết các quốc gia, số người bị sa sút trí tuệ dự kiến sẽ tăng lên 78 triệu người vào năm 2030 và 139 triệu người vào năm 2050″.
Trong khi các chuyên gia vẫn đang tìm hiểu về chứng sa sút trí tuệ, các bác sĩ đã biết tại sao một số người lại có nguy cơ mắc chứng rối loạn này cao hơn những người khác.
Tiến sĩ Santoshi Billakota, một bác sĩ thần kinh người lớn và là giáo sư trợ lý lâm sàng tại Khoa Thần kinh thuộc Trường Y Grossman NYU, đã tiết lộ những hành vi làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ, theo Eat This, Not That!
1. Ngủ không đủ giấc
Nếu không có giấc ngủ đầy đủ, bộ não không thể lưu trữ bộ nhớ một cách đầy đủ. Ảnh SHUTTERSTOCK
Theo tiến sĩ Billakota, “Ngủ là thời gian chính để não bộ của bạn thiết lập lại và củng cố thông tin cũng như trí nhớ.
Nếu không có giấc ngủ đầy đủ, bộ não không thể lưu trữ bộ nhớ một cách đầy đủ.
Thiếu ngủ cũng có thể dẫn đến nhầm lẫn và cáu kỉnh, điều này có thể khiến việc học các nhiệm vụ/điều mới hoặc ghi nhớ các nhiệm vụ/điều mới trở nên khó khăn. Trí nhớ ngắn hạn có thể bị ảnh hưởng và theo thời gian, trí nhớ dài hạn cũng bị ảnh hưởng”.
2. Thiếu tập thể dục
Không tập thể dục đủ có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ. Ảnh SHUTTERSTOCK
Tiến sĩ Billakota nói, “không tập thể dục đủ” có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ.
“Các bài tập tập thể dục tăng cường tim mạch (bơi lội, đi bộ, chạy bộ) ít nhất 30 phút mỗi ngày có thể làm tăng lưu lượng m.áu lên não. Điều này có thể dẫn đến sức khỏe não bộ tốt hơn và cũng giúp bảo vệ não bộ.
Những người không tập thể dục hoặc có lối sống ít vận động có thể có nguy cơ bị sa sút trí tuệ do điều này”, tiến sĩ Billakota cho biết thêm, theo Eat This, Not That!
3. Hút thuốc hoặc uống rượu
Tiến sĩ Billakota giải thích, “Có mối tương quan cao hơn với những người hút t.huốc l.á và sử dụng rượu thường xuyên so với những người không hút thuốc.
Lý do là cả hai thói quen này đều góp phần gây ra bệnh xơ vữa động mạch của các mạch m.áu nhỏ nuôi não. Do đó, điều này có thể làm giảm lưu lượng m.áu lên não và góp phần gây ra chứng sa sút trí tuệ”.
4. Phương pháp chữa trị chứng sa sút trí tuệ?
Tiến sĩ Billakota nói: “Hiện tại không có cách chữa trị chứng mất trí nhớ vì hầu như không thể đảo ngược quá trình.
Vì chúng ta không thể phát triển các tế bào não mới, một khi chứng sa sút trí tuệ đã được xác định, phương thức hành động tốt nhất là bắt đầu cho bệnh nhân dùng thuốc để làm chậm quá trình.
Ngoài ra, ăn, uống và ngủ lành mạnh (thay đổi lối sống) có thể giúp bảo vệ sức khỏe não bộ”.
5. Khi nào cần điều trị y tế?
Nếu ai đó gặp rắc rối với các công việc hằng ngày (lái xe, lạc trong khu dân cư quen thuộc, cân bằng sổ séc (checkbook), nấu ăn, đi chợ…) thì nên gặp bác sĩ sớm. Ảnh SHUTTERSTOCK
Tiến sĩ Billakota nói: “Đã đến lúc bạn cần tìm kiếm sự giúp đỡ khi nhận thấy mình hoặc người thân bị suy giảm nhanh chóng về trí nhớ cả ngắn hạn và dài hạn, thay đổi tính cách hoặc tâm trạng”.
“Ví dụ: nếu ai đó gặp rắc rối với các công việc hằng ngày (lái xe, lạc trong khu dân cư quen thuộc, cân bằng sổ séc (checkbook), nấu ăn, đi chợ…)
Ngoài ra, một người bị sa sút trí tuệ có thể có các hành vi loạn thần, ám ảnh hoặc hoang tưởng mới, có thể rất đáng lo ngại. Nếu bạn nhận thấy bất cứ điều gì như thế này, vui lòng tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức!”, tiến sĩ Billakota lưu ý, theo Eat This, Not That!
