Theo bác sĩ việc xông hơi, cạo gió không có tác dụng t.iêu d.iệt virus SARS-CoV-2. Nó có thể giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn, song nếu làm quá nhiều lần thì có thể phản tác dụng.
Hiện nay, trên mạng nhiều người đồn thổi nhau việc cạo gió bằng đồng bạc, xông hơi nhiều lần có thể giúp bệnh nhân F0 nhanh âm tính. Tuy nhiên, thực tế hiện nay chưa có bằng chứng nào cho thấy việc xông hơi, cạo gió có thể t.iêu d.iệt được virus.
Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga, thành viên nhóm Bác sĩ quân y hỗ trợ chăm sóc F0 tại nhà cho biết bệnh nhân Covid-19 khi sốt nếu xông hơi hoặc cạo gió chỉ có tác dụng làm đỡ khó chịu chứ không diệt được virus, không thể làm cho virus hết hoặc suy yếu để nhanh âm tính. Ngay cả với các loại thuốc kháng virus hiện nay cũng không có tác dụng t.iêu d.iệt virus mà chỉ ngăn chặn quá trình nhân lên của virus hoặc làm thay đổi mã di truyền của virus khiến virus nhân lên bị thay đổi.
Ảnh minh họa: H.K.
Rất nhiều người thích xông hơi. Nếu sốt thì xông một chút có thể giúp đỡ mệt, nhưng xông nhiều càng mệt. Nếu thực hiện quá nhiều lần sẽ khiến cơ thể bị mất nước, mất điện giải và có thể tổn thương niêm mạc đường hô hấp.
Theo bác sĩ, người bệnh chỉ nên xông hơi nếu không sốt cao, đồng thời thực hiện ở nơi kín gió và cũng không nên thực hiện nhiều hơn một lần mỗi ngày. Nếu ngạt mũi nhiều thì nên nhỏ mũi nước muối sinh lý, dùng thuốc co mạch tại chỗ.
Bên cạnh đó, bác sĩ cũng lưu ý người bệnh không nên dùng quá nhiều thuốc bổ, vitamin, thuốc tăng cường miễn dịch. Hiện tại, có một số nghiên cứu cho thấy việc sử dụng kẽm, vitamin C, vitamin D liều cao có thể giúp người bệnh Covid nhanh bình phục hơn. Tuy nhiên, các bằng chứng khoa học là chưa rõ ràng, chưa có tính thuyết phục cao.
Mỗi ngày, người bệnh chỉ cần một viên vitamin tổng hợp là đủ. Quan trọng nhất là ăn uống đủ chất, không bị mất nước, điện giải và có giấc ngủ tốt. Các thuốc tăng cường miễn dịch về cơ bản đều tốt, nhưng cũng không nên dùng quá nhiều một lúc. Tăng cường miễn dịch là câu chuyện dài hạn, người bệnh có thể chọn loại thuốc hay thực phẩm phù hợp, dùng với liều vừa phải và nên dùng lâu dài thì mới có hiệu quả.
Một sai lầm nữa mà nhiều người dân hay mắc phải là dùng quá nhiều loại thuốc không tác dụng để phòng lây nhiễm. Theo BS Hoàng, khá nhiều người khi có nguy cơ lây nhiễm vội vàng tìm mua các loại thuốc được cho là phòng chống lây nhiễm tốt. Tăng cường hệ miễn dịch có thể giúp cơ thể chống được sự xâm nhập của virus, tuy nhiên đó là một quá trình lâu dài, và cần kết hợp các yếu tố khác nữa như ăn uống đủ chất, tập luyện đều đặn, ngủ nghỉ hợp lý. Không có loại thần dược nào lại giúp tăng được sức đề kháng chỉ trong vài ngày cả.
“Thay vì t.iền mất tật mang, người dân chỉ cần thực hiện tốt các hướng dẫn về bảo hộ và súc họng bằng các dung dịch có chứa povidone iodine 1% hoặc chlorhexidine gluconate 0,12-0,20%. Trước và sau khi súc các dung dịch này nên súc thêm nước muối sinh lý. Mỗi ngày có thể súc 3-4 lần”, BS Hoàng nói.
Sai lầm phổ biến của F0 khi tự điều trị tại nhà
Dù mang lại lợi ích và hiệu quả điều trị tốt, việc đ.ánh gió, xông hơi hay sử dụng vitamin, thuốc bổ quá nhiều lại gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người mắc Covid-19.
Sau khi Việt Nam chủ trương thích ứng linh hoạt, an toàn với SARS-CoV-2, đến nay, hàng trăm nghìn người ở các tỉnh, thành phố trên cả nước đã dần quen với việc tự theo dõi và điều trị tại nhà dưới sự quản lý, hướng dẫn của đội ngũ y tế địa phương cũng như lực lượng tình nguyện.
Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân khác nhau, quá trình điều trị tại nhà vẫn xảy ra những sai lầm khó tránh khỏi. Là người trực tiếp tham gia tư vấn từ xa cho nhiều trường hợp nhiễm nCoV đang điều trị tại nhà thời gian qua, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy Cao áp Việt – Nga, Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga, Bộ Quốc phòng, đã chỉ ra 5 sai lầm phổ biến nhất của người dân trong quá trình này.
Xông hơi, đ.ánh gió quá nhiều lần trong ngày
Bác sĩ Hoàng khẳng định việc xông hơi, đ.ánh gió không có tác dụng t.iêu d.iệt virus. Hành động này chỉ giúp người bệnh có cảm giác dễ chịu hơn trước những cơn sốt, đau họng hay nghẹt mũi.
“Tuy nhiên, nếu xông hơi, đ.ánh gió quá nhiều lần trong ngày, cơ thể sẽ dễ bị mất nước, thiếu điện giải và thậm chí gây tổn thương niêm mạc đường hô hấp”, vị chuyên gia khuyến cáo.
Do đó, bác sĩ Hoàng gợi ý các F0 khi điều trị tại nhà chỉ nên xông hơi khi tình trạng sốt không quá cao. Khi xông hơi, bệnh nhân cũng cần thực hiện ở nơi kín gió và không nên làm nhiều hơn một lần mỗi ngày.
Trong trường hợp ngạt mũi nhiều, người bệnh có thể nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý hoặc sử dụng một số loại thuốc co mạch tại chỗ như Otrivin hay Coldi-B.
Dùng thuốc kháng viêm chứa corticoid ngay những ngày đầu của diễn biến bệnh
Việc sử dụng thuốc kháng viêm chứa corticoid quá sớm là sai lầm nghiêm trọng đã được cảnh báo rất nhiều trong thời gian qua. Tuy nhiên, qua quan sát, bác sĩ Hoàng nhận định tình trạng này vẫn còn tồn tại.
“Rất nhiều người mắc Covid-19 điều trị tại nhà vẫn sử dụng các loại thuốc kháng viêm như methylprednisolon (4 hoặc 16 mg), dexamethasone hoặc prednisolon không đúng cách”, bác sĩ Hoàng cho hay.
Thuốc kháng viêm Dexamethasone. Ảnh: Gazetasi.
Theo vị chuyên gia này, bản chất của kháng viêm chứa corticoid là thuốc ức chế miễn dịch. Do đó, khi cơ thể đang sốt cao, việc phải chiến đấu quyết liệt với SARS-CoV-2, việc đưa corticoid vào và gây ức chế hệ miễn dịch cũng giống như chúng ta “tiếp tay” cho virus tấn công.
Bác sĩ Hoàng nhấn mạnh: “Khi chỉ số SpO2 (nồng độ oxy trong m.áu) còn trên 95% và bệnh nhân chưa phải thở oxy, tất cả nghiên cứu đến nay đều khuyến cáo chống chỉ định dùng corticoid”.
Dùng quá nhiều thuốc để “phòng lây nhiễm”
Trước tình hình dịch căng thẳng tại một số địa phương, nhiều người có tâm lý lo lắng và đã tìm mua các loại thuốc được cho là phòng, chống lây nhiễm tốt.
Theo bác sĩ Hoàng, việc tăng cường hệ miễn dịch có thể giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của virus. Tuy nhiên, đây là quá trình lâu dài và cần kết hợp nhiều yếu tố như ăn, uống đủ dinh dưỡng, tập luyện thể dục, thể thao đều đặn hay ngủ, nghỉ ngơi hợp lý.
“Không có loại thần dược nào giúp chúng ta tăng được sức đề kháng chỉ trong vài ngày cả”, vị chuyên gia khẳng định.
Do đó, thay vì mua và sử dụng các loại thuốc này cùng nguy cơ “tiền mất tật mang”, bác sĩ Hoàng cho rằng người dân chỉ cần thực hiện tốt hướng dẫn về bảo hộ, súc họng với dung dịch chứa povidone iodin 1% hoặc chlorhexidin gluconat 0,12-0,2%.
Trước và sau khi dùng các dung dịch trên, người dân có thể súc họng thêm với nước muối sinh lý, mỗi ngày 3-4 lần.
Uống quá nhiều thuốc bổ, vitamin
Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy việc sử dụng kẽm, vitamin C, D liều cao có thể giúp người bệnh Covid-19 nhanh chóng bình phục hơn. Tuy nhiên, những bằng chứng khoa học cho những nghiên cứu này vẫn chưa thực sự rõ ràng cũng như tính thuyết phục không cao.
Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng gọi điện tư vấn cho các F0 điều trị từ xa. Ảnh: NVCC.
“Nếu chỉ cần cung cấp nhiều kẽm, vỉtamin C, D và các F0 có thể khỏi bệnh nhanh, chúng ta đã không phải tốn nhiều công sức nghiên cứu và tìm ra những loại thuốc điều trị trong thời gian qua”, bác sĩ Hoàng nói.
Vị chuyên gia cho biết vừa qua, khá nhiều bà mẹ đã gửi hình ảnh các loại thuốc đang dùng cho con để nhờ bác sĩ tư vấn. Trong đó, 3-4 loại thuốc đều chứa vitamin C hoặc cùng có kẽm được sử dụng đồng thời.
Bác sĩ này khuyến cáo: “Mỗi ngày, chúng ta chỉ cần một viên vitamin tổng hợp là đủ. Điều quan trọng nhất vẫn là chế độ ăn, uống đủ chất, tránh tình trạng mất nước, thiếu điện giải và chú ý tạo giấc ngủ tốt”.
Sử dụng 2 loại kháng sinh để dự phòng nhiễm khuẩn
Bác sĩ Hoàng khẳng định kháng sinh không có bất cứ tác dụng nào với virus. Trên thực tế, một số người cần sử dụng kháng sinh để dự phòng nhiễm khuẩn. Nguyên nhân là khi cơ thể nhiễm virus, sức đề kháng giảm, nguy cơ nhiễm khuẩn, nấm sẽ cao hơn.
“Với các bệnh nhân có nhiều bệnh nền, sức đề kháng kém, nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn là có. Một số trường hợp vốn hay viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản, viêm xoang,… cũng nên cân nhắc sử dụng kháng sinh sớm để dự phòng. Tuy nhiên, chúng ta không nên sử dụng tới 2 loại kháng sinh để dự phòng. Một loại là đủ”, vị chuyên gia nói.
Qua tư vấn thực tế, bác sĩ này cho biết một số người thậm chí không có những nguy cơ kể trên vẫn uống cùng lúc 2 loại kháng sinh mạnh dựa trên những đơn thuốc truyền miệng.
Theo bác sĩ Hoàng, việc lạm dụng kháng sinh, về cơ bản, không gây c.hết người như kháng viêm chứa corticoid. Tuy nhiên, các loại thuốc này sẽ khiến gan, thận bị quá tải. Trong khi đó, với người nhiễm SARS-CoV-2, cơ thể còn đang kiệt quệ do bị virus tấn công.
Ngoài ra, nếu dùng thuốc không đúng cách, vi khuẩn sẽ bị nhờn thuốc. Từ đây, ở lần tới không may nhiễm khuẩn, các loại kháng sinh đó sẽ mất tác dụng.
Bác sĩ Hoàng khuyến cáo: “Người dân buộc phải có sự tư vấn của bác sĩ và tuyệt đối không tự ý sử dụng kháng sinh”.
